Frans Timmermans moest deze zomer al zijn diplomatieke talenten aanspreken tijdens de nasleep van de ramp met vlucht MH17. Hij deed dat met verve en zijn optreden in de VN-Veiligheidsraad kreeg internationale waardering.

Als het aan het kabinet ligt, gaat hij nu aan de slag bij de Europese Commissie, een wereld waarin hij zich thuis voelt. Met zijn vertrek verliest het kabinet zijn populairste minister, al was niet iedereen in de Tweede Kamer altijd even gelukkig met de sociaaldemocraat.

De Limburger zal zijn nieuwe medewerkers charmeren met zijn intellect en talenknobbel. Hij spreekt vloeiend Engels, Duits, Frans, Italiaans en ook nog Russisch. Maar hij verwacht ook veel van z’n mensen. De workaholic Timmermans kan hard uit de hoek komen als niet aan zijn verwachting wordt voldaan.

Dat hebben ze ervaren op het ministerie van Buitenlandse Zaken, maar ook in de Kamer. Zijn enorme kennis kan ook arrogant overkomen. “Ik zal het dan nog een keer uitleggen”, verzuchtte hij wel eens tijdens debatten. Elsevier tekende uit de Kamer deze typering van hem op: “Lul van een vent, maar dijk van een minister”.

Ruzie met Rusland

Een paar thema’s domineerden zijn ministerschap. De uitzichtloze situatie in Syrië frustreerde hem zichtbaar. In Brussel drong hij aan op meer bescheidenheid. De afwijzing van de Europese grondwet in 2005 maakte hem duidelijk dat de EU haar beleid moest wijzigen.

Vooral Rusland eiste zijn aandacht op. Eerst met de entering van een schip van Greenpeace en de arrestatie van de bemanning. Daarna volgde ruzie over de aanhouding van een Russische diplomaat en de mishandeling van de Nederlandse tweede man in Moskou. En tenslotte begon het Kremlin te stoken in Oekraïne.

Politieke carrière

De fanatieke Roda JC-fan studeerde Frans in Nijmegen en Europees recht in Nancy. Na jaren diplomatieke dienst kwam hij in 1998 in de Kamer voor de PvdA. Hij verzette zich daar fel tegen de komst van de JSF, waar dit kabinet juist mee instemde.

In 2007 volgde een volgende stap op de ladder: hij werd staatssecretaris van Europese Zaken. De terugkeer in de Kamer in 2010 viel hem echter zwaar. Hij solliciteerde tevergeefs op de post van gouverneur in Limburg en op een functie als mensenrechtencommissaris bij de Raad van Europa.

Timmermans bleef noodgedwongen in de Kamer. Daar luidde hij begin 2012 het einde van Job Cohen als fractievoorzitter in door in een kritische mail aan partijgenoten te stellen dat de PvdA geen 'SP-light' mocht worden. Cohens opvolger Diederik Samsom promoveerde hem daarna tot minister van Buitenlandse Zaken.